Weerstand is bullshit

Vorige week was ik op het Brandweercongres in Amersfoort. Bijna als enige vrouw die niet in het brandweeruniform rondliep, keek ik rond naar de mannen en vrouwen die trots hun ceremonieel pak droegen en gepassioneerd met elkaar stonden te praten over het vak en allerlei ontwikkelingen.

Steeds opnieuw als ik me in deze wereld begeef, voel ik een hecht familiegevoel. De betrokkenheid is groot, de onderlinge band is sterk en ze gaan letterlijk voor elkaar door het vuur.

Tijdens dit congres woonde ik de masterclass van Danielle Braun,  corporate antropoloog en mede oprichtster van de Academie voor organisatiecultuur, die haar publiek wilde triggeren met de uitspraak ‘Weerstand is bullshit’. Dat daagde me wel uit. Want kom op nou…. Weerstand dat mag je toch wel serieus nemen. En welke organisatie heeft er nu niet mee te maken?

Danielle nam me mee op reis. Aan het begin van deze reis staat ze stil bij ‘wat is nu cultuur’? Met prachtige wereldse beelden neemt ze je mee naar allerlei culturen en laat ze ons zien dat er helemaal niet zoveel verschil is tussen een inheemse en de Westerse cultuur. Maar wat is nu organisatiecultuur? Tja… je kunt het niet vastpakken? Waar zit het? In je hoofd, in je buik, in je hart of in je tenen? Ik zou direct zeggen cultuur zit in je buik. Het is een gevoel. Maar cultuur zit niet in je buik. De gevolgen van een organisatiecultuur voel je in je buik. Zowel positief als negatief. Cultuur zit tussen mensen. Cultuur is groter dan het individu. Het is de dynamiek in een groep en het uit zich in gedrag van het individu of van de groep. En dat gedrag roept het gevoel op. Dat voel je wel in je buik!

Cultuur gaat over verschillen en overeenkomsten. Gaat over regels en gewoontes bij bedrijven. Hoe doen wij het? Hoe gaan we met elkaar om? Wat zijn de ongeschreven regels? Wat vinden we gewoon? En ja, wie bepaalt er wat gewoon is. Niks heeft betekenis van zichzelf. Wij geven er betekenis aan. Met haar verhaal heeft Danielle mij getriggerd om daar nog eens kritisch naar te kijken. Want wat oordelen we toch makkelijk en snel.

Waardeer Harry

Zo doelgericht als ik in elkaar zit, is elke weerstand lastig. Een obstakel dat je zo snel mogelijk uit de weg wilt hebben. Ken jij binnen je team iemand die altijd iets anders wil? Die altijd een ander idee heeft? Die nooit gelijk “ja” zegt, maar altijd een andere richting op wil? Danielle noemt zo’n persoon ‘Harry’. En ja, natuurlijk kennen we die allemaal. Die lastige Harry, die het hele proces vertraagt.

Als je niet luistert naar de Harry’s binnen je organisatie, dan ontstaat er een onderstroom. Een stroom die zich letterlijk onder het oppervlak bevindt en die net een andere kant uitgaat dan dat jij wil. Dat kan zich uiten in grapjes, die steeds sarcastischer worden. In excuses, smoesjes en roddels tot zich terugtrekken. Herken je dat ? Het proces wordt vertraagd. Je wordt er gek van.

De oplossing van Danielle, en die onderschrijf ik helemaal, is, ben je bewust van de waarde van jouw Harry binnen je team. Kijk en luister naar hem. Zorg dat hij, met zijn andere ideeën, niet in die onderstroom terecht komt. Ben blij dat je een Harry in je team hebt, want met Harry is het nooit saai, met Harry word je gedwongen om anders na te denken, met een Harry in je team heb je geen ja-knikkers of eenheidsworst. Harry houdt jou kritisch en zorgt misschien wil voor de sublieme oplossing waar je nooit aan gedacht had. Het geeft je de kans om alle overwegingen nog eens goed de revue te laten passeren.

Een open waarderende dialoog draagt bij aan een gezonde organisatiecultuur. Maak in jouw groep zichtbaar en bespreekbaar hoe je met elkaar omgaat. Waardeer de ander om wie hij is en wat hij bijdraagt. Met zo’n open houding maak je elke weerstand tot bullshit.